ಅದೋ…ಚುಮು ಚುಮು ಬೆಳಕಲ್ಲಿ ಮಬ್ಬು ಮುಸುಕಿದೆ ಈ ಧರೆಯಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬನಿಯ ಹಾಸು ಚೆಂಬೆಳಕಲ್ಲಿ ಕಾಣದ ಮಾಯ ಲೋಕವೆಂಬಂತೆ ಸಾಗುತಿರೆ ಎಲ್ಲವೂ ಹತ್ತಿರವೇ ಇರುವಂತೆ ಹಾದಿ ಗುಂಟ ಪರದೆ ಬಿಟ್ಟಂತೆ ಹಿತವಾದ ಗಾಳಿ ಸೋಕಿ ಮೈಮನಕೆ ನಡುಕವಾದರು ಸೊಗಸು ಆ ಕ್ಷಣಕೆ ಸೂಚನೆಯು ನೀಡಿದೆ ನವ ಮಾಸಕೆ ಇರುಳು ಬೆಳಕಿನ ಆಟವು ಜಗದಲ್ಲಿ ಅವಸರದಿ ಬಾನುಲಿ ಸೇರುವವು ಗೂಡಲ್ಲಿ ಬಯಸುವವು ನಿದ್ರಿಸಲು ಬೆಚ್ಚನೆಯ ಹಾಸಲ್ಲಿ ಎಳೆಯ ಕಿರಣಗಳ ಕುಸ್ತಿ ಮಂಜ ಕರಗಿಸಲು ಮಾಯ ಪರದೆಯ ಮೆಲ್ಲನೆ ಸರಿಸಲು ಹನಿ […]
ನೀವು ಬಲು ಜೋರೂ… “ಪಾಪ… ನಿಮ್ಮವ್ರು ಸಂಭಾವಿತರು… ನೀವ ಅಗದೀ ಜೋರ ಬಿಡ್ರಿ.. ” ಇಂಥ ಮಾತುಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಾದ ನಾವು ಕೇಳೇ ಇರುತ್ತೇವೆ. ಆಗೆಲ್ಲಾ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಬೇಸರವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಣ್ಣು ಹೀಗೆ ಜೋರಾಗಲು ಕಾರಣಗಳೇನು ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಯಾರಾದರೂ ಚಿಂತಿಸಿದ್ದಾರೆಯೇ? ಹೆಣ್ಣಿನ ಸಂಬಂಧಿಕರು, ಗಂಡನ ಕಡೆಯವರು, ಅಷ್ಟೇ ಏಕೆ ಕೆಲಸದವರು, ಅಕ್ಕ ಪಕ್ಕದವರು.. ಮಕ್ಕಳ ಗೆಳೆಯ ಗೆಳತಿಯರು.. ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಈ ಬಡಪಾಯಿಯ ಜೋರಿನ ಮೇಲೆಯೇ ಕಣ್ಣು. “ರೀ, ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಮನೆಗೆ ಬರ್ರೀ… ಈ ಅತಿಯಾದ […]
ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಎರಡೂವರೆ ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ. ಆದರೆ ದಲಿತ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಖರಗೊಂಡಿದ್ದು, ನಿಕಷಕ್ಕೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಂಡಿದ್ದು 1970–80ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ. ಅಷ್ಟೇ ವೇಗದಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಬಾಹುಗಳನ್ನು ಚಾಚುತ್ತಾ ಸಾಹಿತ್ಯದ ವಿವಿಧ ಪ್ರಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರು ಬಿಟ್ಟು, ವಿಶಾಲ ರೆಂಬೆಗಳನ್ನು ಚಾಚಿದ್ದೂ ಗಮನಾರ್ಹ. ಅಂತೆಯೇ 70–80ರ ದಶಕ ದಲಿತ ಸಂವೇದನೆಯ ಪುನರುತ್ಥಾನದ ಯುಗ. ಅಕ್ಷರ ಕಲಿತ ಮೊದಲ ತಲೆಮಾರಿನ ದಲಿತ ಲೇಖಕರು, ಕವಿಗಳು, ಸಾಹಿತಿಗಳು ದಮನಿತರ ನೋವಿಗೆ ದನಿಯಾದ ಕಾಲ. ಆಳುವ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವರ್ಗಗಳಿಂದ ತಮಗಾದ ಅನ್ಯಾಯದ ವಿರುದ್ಧ ಸಿಡಿದೆದ್ದು, ಅವೆಲ್ಲವನ್ನೂ […]
ಗ್ವಾರೆಮಣೆ….! ಒಂದೊಂದು ಸಾಗುವಳಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೂ ಒಂದೊಂದು ಕೃಷಿ ಉಪಕರಣಗಳು ಬೇಕು. ಈ ಕೃಷಿ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸಾಯದ ‘ಮುಟ್ಟು’ಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಬಳಕೆಯಾಗುವ ಕೃಷಿ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ‘ಗ್ವಾರೆಮಣೆ’ಯೂ ಒಂದು. ಭತ್ತವನ್ನು ರಾಶಿ ಮಾಡಲು ಹಾಗು ಸಗಣಿಯಿಂದ ಕಣ ಸಾರಿಸಲು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಸಾಧನ ಈ ಗ್ವಾರೆಮಣೆ. ತೆಳು ಮರದ ಹಲಗೆಯಿಂದ ಅರ್ಧಚಂದ್ರಾಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಈ ಪರಿಕರವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಉದ್ದವಾದ ಬಿದಿರಿನ ಹಿಡಿಕೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಆಲೆಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಪ್ಪರಿಗೆಯ ಬೆಲ್ಲವನ್ನು ತಿಕ್ಕಿ, ತಿಕ್ಕಿ ಹದ ಮಾಡಲೂ, ಅದಕೆ […]
K.E.Board ನಿಂದ key-board ಗೆ ನಾನು ಹುಟ್ಟಿದ್ದು. ಬೆಳೆದದ್ದು ತಾಲೂಕು ಅಲ್ಲದ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಹಳ್ಳಿ…. ಶಾಲೆಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯೂ ಇಲ್ಲದ ಊರಲ್ಲಿ. ಬಯಲಿನಲ್ಲಿ ಹುಡುಗರೊಂದಿಗೆ ಹುಡುಗರಾಗಿ ಕಬಡ್ಡಿ, ಗಿಡಮಂಗನಾಟವಾಡೋ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದು, ಎಳೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಮಾಲೀಕರಿಲ್ಲದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಶಾಲೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ನಾಕಕ್ಷರ ಕಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ದಿನಗಳು. ಆದರೆ ಗುರುಗಳು ಮಾತ್ರವಿದ್ವಾಂಸರು, ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಕಲಿಸುವವರು. ಹೀಗಾಗಿ ಆಸಕ್ತಿ ಬೆಳೆದರೂ ಅನುಕೂಲ ಅಷ್ಟಾಗಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ನಾವು A.B.C.D Skool, buk,pepar ಕಲಿತದ್ದು ೮ ನೇ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ… ಅದೂ ಒಂದೂ ತಪ್ಪದೆ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ […]
ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನವು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೌಲ್ಯ ಹಾಗೂ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಮೇಲೆ ರಚಿತವಾಗಿರುವ ಒಂದು ಶ್ರೇಷ್ಠ ದಾಖಲಾತಿ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂಸತ್ತು ಹಾಗೂ ಆಯಾ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸಕಾಂಗಗಳು ರಚಿಸುವ ನೆಲದ ಕಾನೂನುಗಳು ಸಂವಿಧಾನದ ಆಶಯಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರಬೇಕು. ಇಲ್ಲದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಅಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಹಾಗೂ ಅಸಿಂಧು ಎಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಕಾನೂನು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ನೆಲೆಗಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಸಂವಿಧಾನವು ಜನರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಮಾಹಿತಿ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕರು ಸರ್ಕಾರಗಳ ಅಸಮಂಜಸ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾಡದೆ […]
ಕನ್ನಡ ಸಾರಸ್ವತ ಲೋಕಕ್ಕೆ ದಾಸಸಾಹಿತ್ಯದ ಕೊಡುಗೆ ಅನನ್ಯವಾದದ್ದು. ಮಹಿಪತಿದಾಸರು, ಅವರ ಮಕ್ಕಳು, ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳು, ಮರಿಮಕ್ಕಳು ಕೀರ್ತನೆಗಳ ಮೂಲಕ ನೀಡಿದ ಕೊಡುಗೆ ಅನುಪಮವಾದದ್ದು. ದಾಸಸಾಹಿತ್ಯದ ಮೂಲ ಆಶಯ ಭಕ್ತಿ. ಭಗವಂತನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಭಕ್ತಿಯ ಮೆಟ್ಟಿಲನ್ನು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟವರು ಹರಿದಾಸರು. ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ತಿಳಿಹೇಳುವಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದ ಪದ್ಯಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಅನೇಕ ಪ್ರಯೋಗಗಳೂ ನಡೆದಿವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಮಿಶ್ರಭಾಷಾ ಪದ್ಯಗಳ ರಚನೆಯೂ ಒಂದು. ಒಂದೇ ಪದ್ಯದಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಭಾಷೆಯ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ರಚಿಸಿದ ಕ್ರಮ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀಮಹಿಪತಿದಾಸರ ಒಂದು ಕೀರ್ತನೆಯ ಕೆಲವು ಸಾಲುಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ […]
ಶಾಲೆಗು ಹೋಗೊ ಬಾನೆ ಅದು ನಂಗ ಶಾಲೆ ಕಣೆ ಅಕ್ಷರ ಕಲಿ ಬಾನೆ ನಂಗಲು ಭಾಷೆಲು ಕಲಿನೆ… ಹೀಗೆ ಜೇನು ಕುರುಬರ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಶಾಲೆಗೆ ಸೆಳೆಯಲು, ಅವರಿಗೆ ಕಲಿಸಲು ಅವರದೇ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ಅವರ ಸಮುದಾಯದವರೇ ರಚಿಸಿದ ಹಾಡುಗಳು ಪಠ್ಯವಾಗಲಿವೆ. ನಿಜ, ಲಿಪಿ ಇಲ್ಲದ, ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಜೇನು ನುಡಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಲು ಮೈಸೂರಿನ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆ ಮುಂದಾಗಿದೆ. ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷಿ ಯೋಜನೆಯಾದ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಭಾಷೆ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಉಳಿಸಿ ಬೆಳೆಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಬುಡಕಟ್ಟು […]
ಲೋಕದಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಲೌಕಿಕವನ್ನು ಗೆಲ್ಲು ‘‘ದ್ವೇಷ ಆಕಾಂಕ್ಷೆ ಹಾಗೂ ದ್ವಂದ್ವಭಾವಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದವನು ನಿತ್ಯಸಂನ್ಯಾಸಿ. ಅವನು ಮಾತ್ರವೇ ಕರ್ಮಬಂಧನದಿಂದ ಸುಖವಾಗಿ ಕಳಚಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ’’ ಎಂದು ಕೃಷ್ಣನು ವಿವರಿಸುತ್ತಿದ್ದನಷ್ಟೆ? ಗುರುಮುಖೇನ ವಿಧಿವತ್ತಾಗಿ ಸಂನ್ಯಾಸದೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪಡೆದು, ಮಠದಲ್ಲೋ ಕಾಡಿನಲ್ಲೋ ವಾಸಿಸುವುದು ‘ಆಂತರಿಕ ತ್ಯಾಗ’ದ ಸಂಕೇತ, ಅಷ್ಟೆ. ಇಂತಹ ಸಂನ್ಯಾಸಿಯು ಕರ್ಮವನ್ನೂ ಫಲವನ್ನೂ ದ್ವೇಷಾಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನೂ ತ್ಯಾಗ ಮಾಡುವುದು ಕಡ್ಡಾಯ. ಏಕೆಂದರೆ ಹಾಗೆಂದು ಅವರೇ ಜಗತ್ತಿನ ಮುಂದೆ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿಯಾಯಿತಲ್ಲ! ಏಕಾಂತದಲ್ಲಿರುತ್ತಲೋ ತನ್ನಂತಹ ತ್ಯಾಗಿಗಳ ಸಂಗದಲ್ಲಿರುತ್ತಲೋ ಜಪ-ತಪ-ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ-ತತ್ತ ್ವಂತನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವುದು ಅವರ ಸಹಜ ದಿನಚರಿ. ಲೋಕವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣ […]