ಸಂಯಮಿಯು ತನಗೆ ತಾನೇ ಬಂಧು ಆರತೀ ವಿ.ಬಿ. ‘ಯಾವನು ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಗೆದ್ದಿದ್ದಾನೋ ಅವನು ತನಗೆ ತಾನೆ ಬಂಧುವು. ಯಾವನು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಗೆದ್ದಿಲ್ಲವೋ ಅಂತಹವನು ತನಗೆ ತಾನೇ ಶತ್ರುವು.’ (ಭ.ಗೀ.: 6.5) ‘ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಗೆಲ್ಲುವುದು’ ಎಂದರೆ, ‘ನಮ್ಮ ದೇಹ,... read more →
ಜ್ಞಾನವೂ ವಿಜ್ಞಾನವೂ ಇರುವವನು ಯೋಗಿ ಡಾ. ಆರತೀ ವಿ. ಬಿ. ‘ಶೀತೋಷ್ಣ ಸುಖದುಃಖಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಮಾನಾಪಮಾನಾದಿಗಳ (ಅನುಭವದಲ್ಲಿ) ಜಿತಾತ್ಮನೂ ಪ್ರಶಾಂತಾತ್ಮನೂ ಆಗಿರುವವನಲ್ಲಿ ಪರಮಾತ್ಮನು ಸಮಾಹಿತನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ.’ (ಭ.ಗೀ.: 6.7) ಶೀತೋಷ್ಣಾದಿಗಳು ದೇಹಕ್ಕಾಗುವ ಅನುಭವಗಳು. ಮಾನಾಪಮಾನಗಳು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸುಖದುಃಖಗಳನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುವಂತಹವುಗಳು. ಈ ದೇಹ-ಮನಸ್ಸುಗಳ ಅನುಭವಗಳನ್ನೇ ಸರ್ವಸ್ವವೆಂದು... read more →
ಸರ್ವರಲ್ಲೂ ಸಮಭಾವದಿಂದ ಗೆಲುವು ಡಾ. ಆರತೀ ವಿ. ಬಿ. ‘ಯೋಗಿಯು, ತನ್ನ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸುಹೃನ್ ಮಿತ್ರರಾಗಿರುವವರಲ್ಲೂ, ಉದಾಸೀನ ತೋರುವವರಲ್ಲೂ, ಮಧ್ಯಸ್ಥರಾಗಿರುವವರಲ್ಲೂ, ತನ್ನನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸುವವರಲ್ಲೂ, ಬಂಧುಗಳಲ್ಲೂ, ಸಜ್ಜನರಲ್ಲೂ, ಪಾಪಿಗಳಲ್ಲೂ ಸಮ0ಭಾವದಿಂದಿರುತ್ತಾನೆ ಎನ್ನುವುದೇ ವಿಶೇಷ.’ (ಭ.ಗೀ.: 6.9) ‘ದುಷ್ಟರನ್ನೂ ಭ್ರಷ್ಟರನ್ನೂ ಆತಂಕವಾದಿಗಳನ್ನೂ ಶತ್ರುಗಳನ್ನೂ ಸಹಿಸಬೇಕು,... read more →
ಭೇದವೆಣಿಸದ ಸಮದರ್ಶಿ ‘ಜ್ಞಾನ-ನಿರ್ಧತ-ಕಲ್ಮಶರು’ (ಜ್ಞಾನದಿಂದ ಶುದ್ಧರಾದವರು) ಮೋಹಬಂಧಗಳಿಂದ ಮೇಲೆದ್ದು ತತ್ವದೆತ್ತರಕ್ಕೆ ಏರುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಕೃಷ್ಣನು ವಿವರಿಸುತ್ತಿದ್ದನಷ್ಟೆ? ಅಂತಹ ಜ್ಞಾನಿಗಳು ಲೋಕವನ್ನು ಹೇಗೆ ಕಾಣುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾನೆ; ಪಂಡಿತನಾದವನು ವಿದ್ಯಾವಿನಯಸಂಪನ್ನನಾದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನಲ್ಲಿಯೂ, ಸಿಂಹದಲ್ಲೂ, ಆನೆಯಲ್ಲೂ, ನಾಯಿಯಲ್ಲೂ, ನಾಯಿಮಾಂಸವನ್ನು ಸೇವಿಸುವಂತಹವನಲ್ಲೂ ಸಮದರ್ಶಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. (ಭ.ಗೀ.: 5.17)... read more →
ನಿನಗೆ ನೀನೇ ಹೊಣೆ ಕರ್ಮಯೋಗದಲ್ಲಿ ಯುಕ್ತನು ನಿರ್ಲಿಪ್ತನಾಗಿ ಕರ್ಮವನ್ನೆಸಗಿ ನೈಷ್ಠಿಕೀಶಾಂತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರೆ, ಅಯುಕ್ತನು (ಕರ್ಮಯೋಗವನ್ನು ಆಚರಿಸದವನು) ಅದೇ ಕರ್ಮದಲ್ಲಿ ಕಾಮವನ್ನೂ ಫಲಾಸಕ್ತಿಯನ್ನೂ ಬೆಳೆಸಿಕೊಂಡು ಬದ್ಧನಾಗುತ್ತಾನೆ. (ಭ.ಗೀ.: 5.11-12) ಹಾಗಾಗಿ ವಶಿಯಾದವನು (ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಗೆದ್ದವನು) ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕರ್ಮಗಳನ್ನೂ ಅವುಗಳ ಫಲಗಳನ್ನೂ ತ್ಯಾಗಮಾಡಿ... read more →
ಕರ್ಮಯೋಗದ ಮೂಲಕವೇ ದೃಢವಾದ ಶಾಂತಿ ‘ಸಂನ್ಯಾಸವೂ ಕರ್ಮಯೋಗವೂ ಬೇರೆಬೇರೆಯಲ್ಲ. ಕರ್ಮಯೋಗವೇ ನಮ್ಮನ್ನು ಕ್ರಮೇಣ ತ್ಯಾಗಕ್ಕೊಯ್ಯುತ್ತದೆ. ಅಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿವ ಅವಸರದ ಕರ್ಮತ್ಯಾಗದಿಂದ ಪ್ರಯೋಜನವಿಲ್ಲ’ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಕೃಷ್ಣನು ವಿವರಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. ‘ಕರ್ಮಯೋಗಿಯೊಬ್ಬನೇ ಕರ್ಮತ್ಯಾಗಕ್ಕೆ ಅರ್ಹನು’ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಿಸುತ್ತ ಹೀಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾನೆ; (ನಿರ್ಲಿಪ್ತ ಕರ್ಮದ ಮೂಲಕ) ಯೋಗದಲ್ಲಿ... read more →
ಕರ್ಮಯೋಗ ಜ್ಞಾನ ಬೇರೆಬೇರೆಯಲ್ಲ ನಿತ್ಯಸಂನ್ಯಾಸಿಯ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದ ಕೃಷ್ಣನು ಕರ್ಮತ್ಯಾಗ, ಕರ್ಮಯೋಗಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಿಸುತ್ತಾನೆ; ‘ಸಂನ್ಯಾಸವೂ ಕರ್ಮಯೋಗವೂ ಬೇರೆಬೇರೆಯೆಂದು (ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತವೆ ಎಂದು) ಹೇಳುವವರು ಮೂರ್ಖರು. ತಿಳಿದವರಾದ ಪಂಡಿತರು ಹಾಗೆ ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ಇವೆರಡರಲ್ಲಿ (ಸಂನ್ಯಾಸ ಹಾಗೂ ಕರ್ಮಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ)... read more →
ಲೋಕದಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಲೌಕಿಕವನ್ನು ಗೆಲ್ಲು ‘‘ದ್ವೇಷ ಆಕಾಂಕ್ಷೆ ಹಾಗೂ ದ್ವಂದ್ವಭಾವಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದವನು ನಿತ್ಯಸಂನ್ಯಾಸಿ. ಅವನು ಮಾತ್ರವೇ ಕರ್ಮಬಂಧನದಿಂದ ಸುಖವಾಗಿ ಕಳಚಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ’’ ಎಂದು ಕೃಷ್ಣನು ವಿವರಿಸುತ್ತಿದ್ದನಷ್ಟೆ? ಗುರುಮುಖೇನ ವಿಧಿವತ್ತಾಗಿ ಸಂನ್ಯಾಸದೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಪಡೆದು, ಮಠದಲ್ಲೋ ಕಾಡಿನಲ್ಲೋ ವಾಸಿಸುವುದು ‘ಆಂತರಿಕ ತ್ಯಾಗ’ದ ಸಂಕೇತ, ಅಷ್ಟೆ. ಇಂತಹ ಸಂನ್ಯಾಸಿಯು... read more →
ಕರ್ಮಸಂನ್ಯಾಸಕ್ಕಿಂತ ಕರ್ಮಯೋಗವು ವಿಶೇಷ ಕರ್ಮಯೋಗವನ್ನೂ ಫಲತ್ಯಾಗವನ್ನೂ ತನ್ಮೂಲಕ ಜ್ಞಾನಪ್ರಾಪ್ತಿಯನ್ನೂ ಕೃಷ್ಣನು ನಾಲ್ಕನೆಯ ಅಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದನು. ಅರ್ಜುನನು ಮತ್ತೆ ಕೇಳುತ್ತಾನೆ; ‘ಹೇ ಕೃಷ್ಣ! ನೀನು ಕರ್ಮಸಂನ್ಯಾಸದ ಬಗ್ಗೆಯೂ (ಕರ್ಮವನ್ನು ಬಿಡುವುದರ ಬಗ್ಗೆಯೂ) ಹೇಳುತ್ತಿರುವೆ; ಕರ್ಮಯೋಗವನ್ನು (ಯೋಗಸ್ಥನಾಗಿ ಕರ್ಮವನ್ನು ಮಾಡುವ) ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಹಳುತ್ತಿರುವೆ.... read more →
ಸಂಶಯವನ್ನು ಗೆಲ್ಲು, ಕರ್ತವ್ಯಕ್ಕೆ ನಿಲ್ಲು ‘ಸಂಶಯಾತ್ಮನು, ಇಹದ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಸಮರಸದಿಂದಿರಲಾ, ಪರದ ಧ್ಯಾನವನ್ನೂ ಮಾಡಲಾರ’ ಎಂದು ಕೃಷ್ಣನು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದನು. ನಿಶ್ಚಲಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಶ್ರದ್ಧೆ ತುಂಬ ಅಗತ್ಯವೆನ್ನುವುದನ್ನೂ ನೋಡಿದ್ದೇವೆ. ಕೃಷ್ಣನು ಮುಂದುವರಿಸುತ್ತಾನೆ; ‘ಹೇ ಧನಂಜಯನೇ! ಯಾರು ಕರ್ಮಗಳನ್ನು ಯೋಗಸಂಸಕ್ತನಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಾನೋ, ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿ... read more →